Lettercombinaties

Tweeklanken

Bij een tweeklank gaat een klinkerklank vlot over in een andere klinkerklank waardoor een nieuwe overkoepelende klank ontstaat.
De utspraak van de Duitse tweeklanken loopt niet altijd gelijk met de Nederlandse spelling.

Tweeklanken
tweeklank fonetisch Nederlands voorbeelden Duits
eu oh-ie Freund, heute
äu oh-ie Säugling, Häuser
au ah-oe Haus, Frau
ai ah-ie Mai, Mais
ei ah-ie Geist, Einheit



CH

Als harde g (ach-Laut)
  • na de letters a, o, u, au
  • nach, doch, Buch, auch
    Als zachte g (ich-Laut)
  • na de klinkerklanken e, i, ä, ö, ü, y, ei, eu, äu
  • na de medeklinkers r, l, n
  • vóór de verkleinende uitgang -chen
  • aan het begin van een woord voor de klinkers e en i
  • schlecht, ich, lächeln, Knöchel, Küche, reich, euch, Sträucher
    Kirche, Milch, manchmal
    Mädchen, Brötchen
    Chemie, China
    Uitzondering: de Duitse stad Chemnitz ('Kemniets')

    Als 'k'
  • binnen de combinatie -chs- als de s onderdeel is van de stam van het woord en niet van een uitgang
  • in woorden van Griekse herkomst (meestal aan het begin van een woord)
  • sechs, Achsel, Fuchs, wachsen, verwechseln
    Chaos, Charakter, chronisch, Orchester
    Als 'shj'
  • in woorden van Franse herkomst
  • Chance, recherchieren
    Als 'tshj'
  • in woorden van Engelse of Spaanse herkomst
  • Chip, Macho

    YouTube: uitlegvideo Ich- en Ach-Laut (in het Duits)



    SCH

    Als 'shj'
  • in bijna alle woorden
  • schreiben, abschalten, Hirsch, Geschenk
    Als 's' + zachte 'g'
  • indien verdeeld over twee lettergrepen (komt zelden voor)
    bisschen



  • IE

    Als 'ie-juh'
  • in woorden van Latijnse herkomst
  • in landennamen op -ien
  • Ferien, Familie, Linie, Belgien, Italien, Spanien
    Als 'ie'
  • in andere gevallen (waaronder woorden van Griekse oorsprong)
  • Liebe, Ziel, sieben, viel, nie, Energie, Theorie



    IG

    Als 'ieg' met zachte 'g' (of als 'iek')
  • aan het eind van een woord of lettergreep

  • Naast de uitspraak 'ieg' in het Standaard Duits is de uitspraak 'iek' erg gebruikelijk, vooral in het zuiden van Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk.
    einzig, vierzig, vierzigste, ewig, Ewigkeit, Königshaus
    Als na ig nog een zachte 'g'-klank volgt dan wordt ig altijd uitgesproken als 'iek'.
    Königreich, königlich

    Als 'ieg' met Friese/Engelse 'g'
  • lettergrepen overlappend
  • einzige, Vierzigerjahre, ewigen, Königin

    YouTube: uitlegvideo over uitspraak 'ig' (in het Duits)